فهرست مطالب
بیماری سلیاک (Celiac Disease) نوعی بیماری خودایمنی است که با مصرف گلوتن (پروتئین موجود در گندم، جو و چاودار) فعال می‌شود و منجر به التهاب و آسیب به روده باریک می‌گردد. در شهرهایی مانند بوشهر، که رژیم غذایی سنتی شامل نان‌های گندمی رایج است، احتمال بروز و تشخیص دیرهنگام این بیماری وجود دارد.
در این مقاله، به بررسی دقیق علل، علائم، روش‌های تشخیص، درمان، و مدیریت زندگی با بیماری سلیاک در بوشهر می‌پردازیم و راهکارهایی تخصصی را معرفی می‌کنیم.
✅ بیماری سلیاک چیست؟
بیماری سلیاک یک اختلال خودایمنی روده‌ای است که در آن مصرف گلوتن موجب تخریب پرزهای روده باریک شده و منجر به سوءجذب مواد مغذی می‌گردد. این بیماری می‌تواند علائم گوارشی یا غیرگوارشی داشته باشد و در صورت عدم درمان، عوارض جدی مانند کم‌خونی، پوکی استخوان و ناباروری ایجاد کند.
چرا شناخت بیماری سلیاک در بوشهر اهمیت دارد؟
با توجه به فرهنگ غذایی مردم بوشهر که بر پایه‌ی نان سنتی، گندم و برنج است، بسیاری از بیماران ممکن است علائم خود را با “سوءهاضمه ساده” یا “کم‌خونی مزمن” اشتباه بگیرند. تأخیر در تشخیص می‌تواند باعث آسیب دائمی به دستگاه گوارش شود.
علائم بیماری سلیاک
علائم این بیماری در بوشهر، مانند سایر مناطق، می‌تواند گوارشی یا غیرگوارشی باشد. مهم‌ترین علائم عبارت‌اند از:
علائم گوارشی:
-
نفخ، گاز و درد شکم
-
اسهال مزمن یا گاهی یبوست
-
مدفوع چرب و بدبو
-
کاهش وزن بی‌دلیل
-
تهوع یا استفراغ
علائم غیرگوارشی:
-
کم‌خونی فقر آهن مقاوم به درمان
-
خستگی مزمن
-
پوکی استخوان یا شکستگی‌های مکرر
-
ناباروری یا سقط مکرر
-
بثورات پوستی (درماتیت هرپتی‌فورمیس)
-
اختلالات عصبی مانند افسردگی یا نوروپاتی محیطی
چه کسانی در بوشهر باید به بیماری سلیاک شک کنند؟
در بوشهر، گروه‌های زیر بیشتر در معرض ابتلا هستند:
-
افرادی با سابقه خانوادگی سلیاک
-
مبتلایان به تیروئیدیت هاشیموتو، دیابت نوع 1 یا سایر بیماری‌های خودایمنی
-
کودکان با تاخیر رشد یا کوتاهی قد
-
خانم‌هایی با نازایی بدون علت مشخص
-
افراد دچار کم‌خونی مزمن بدون علت واضح
چگونه بیماری سلیاک را تشخیص می‌دهیم؟
در مطب دکتر حمیدرضا محبوبی، فوق‌تخصص گوارش و کبد در بوشهر، مراحل تشخیص با دقت بالا انجام می‌شود:
1. آزمایش خون اختصاصی:
-
آنتی‌بادی ضد ترانس‌گلوتامیناز IgA (tTG-IgA)
-
آنتی‌بادی EMA و بررسی IgA توتال (برای تشخیص کمبود IgA)
2. آندوسکوپی و نمونه‌برداری از روده باریک:
تنها راه قطعی برای اثبات بیماری، مشاهده آسیب به پرزهای روده در نمونه‌ی گرفته شده از دوازدهه است.
3. در موارد خاص:
-
آزمایش ژنتیکی (HLA-DQ2 و HLA-DQ8)
-
ارزیابی بیماری‌های همراه مانند تیروئید، دیابت، کم‌کاری غدد جنسی
درمان بیماری سلیاک چیست؟
تنها درمان قطعی بیماری سلیاک، حذف کامل گلوتن از رژیم غذایی برای تمام عمر است. این به معنای پرهیز کامل از گندم، جو، چاودار و فراورده‌های آن‌هاست.
نکات درمانی مهم برای بیماران بوشهری:
-
جایگزینی نان‌های سنتی با نان‌های بدون گلوتن (ذرت، برنج)
-
بررسی برچسب مواد غذایی برای اجتناب از گلوتن پنهان
-
مصرف مکمل آهن، کلسیم، و ویتامین D در ابتدای درمان
-
پیگیری منظم علائم و نتایج آزمایشات در مطب دکتر محبوبی
آیا بیماری سلیاک قابل پیشگیری است؟
پیشگیری صددرصدی ممکن نیست، اما در افرادی با زمینه ژنتیکی، تغذیه مناسب در دوران کودکی و پرهیز از گلوتن زودرس ممکن است بروز را به تاخیر بیندازد. مهم‌ترین عامل در کنترل بیماری، تشخیص زودهنگام و پایبندی به رژیم بدون گلوتن است.
توصیه‌های تخصصی دکتر حمیدرضا محبوبی برای بیماران مبتلا به سلیاک در بوشهر
🟢 غذاهای بدون گلوتن بومی (برنج، ماهی، خرما، سبزیجات تازه) را در رژیم خود جای دهید
🟢 به رستوران‌ها اطلاع دهید که گلوتن برای شما مضر است
🟢 در سفرهای دریایی یا محلی، غذای مخصوص خود را به همراه داشته باشید
🟢 بررسی سلامت استخوان و جذب ریزمغذی‌ها را سالیانه انجام دهید
🟢 در صورت بروز مجدد علائم، آندوسکوپی پیگیری توصیه می‌شود
چرا مراجعه به دکتر حمیدرضا محبوبی در بوشهر اهمیت دارد؟
🎓 فوق‌تخصص گوارش و کبد با تجربه فراوان در تشخیص بیماری‌های گوارشی مزمن
🔬 امکان انجام آندوسکوپی و بیوپسی دقیق در بوشهر
📈 پیگیری بلندمدت بیماران سلیاک برای جلوگیری از عوارض
📍 تسلط کامل به شرایط تغذیه‌ای و فرهنگی بیماران بوشهری
راه‌های نوبت‌دهی و ارتباط با مطب در بوشهر
📍 آدرس مطب: بوشهر، چهارراه دادگستری، مجتمع درمانی هلال احمر، طبقه همکف
📞 شماره نوبت‌دهی: 09046010691
🌐 وب‌سایت رسمی: www.drmahboobi.com
📱 اینستاگرام علمی: @drmahboobi
جمع‌بندی
بیماری سلیاک در بوشهر یک بیماری نهفته ولی جدی است که با تشخیص زودهنگام و پیروی از رژیم غذایی بدون گلوتن، قابل کنترل و زندگی با کیفیت بالا خواهد بود. اگر دچار علائم مشکوک هستید یا سابقه خانوادگی دارید، مشاوره با یک فوق‌تخصص گوارش مانند دکتر حمیدرضا محبوبی می‌تواند از پیشرفت بیماری و بروز عوارض جدی جلوگیری کند.
