بیماری رفلاکس
در این مطلب به 4 عامل خطر بیماری رفلاکس اشاره خواهد شد که هر کسی لازم است با آن آشنایی داشته باشد. پیش از آن، به اینکه رفلاکس چیست و مکانیسم و علایم آن چیست اشاره خواهد شد.
رفلاکس چیست؟
رفلاکس یا برگشت اسید معده به حالتی اطلاق می گردد که در آن محتویات معده به درون مری بر می گردد. رفلاکس در صورتی که به صورت گه گاهی باشد و علایم آزاردهنده ای ایجاد نکند ممکن است در نوزادان و کودکان و حتی بزرگسالان طبیعی تلقی شود. این مساله بیشتر بعد از غذا خوردن اتفاق می افتد و در بیشتر مواقع علایم شدید و آزار دهنده ای ایجاد نمی کند.
در افراد مبتلا به بیماری رفلاکس این علایم شدیدتر است و حتی می تواند باعث صدمه به مری شود و علایمی مانند سوزش سردل، تلخی دهان، سختی در بلع و بلع دردناک ایجاد کند.
چه چیزی باعث بیماری رفلاکس می شود؟
موقعی که شما غذا می خورید، بعد از جویدن و قورت دادن، غذا از مری عبور می کند و وارد معده می شود. مری مانند یک لوله باریک می باشد که دهان را به معده متصل می کند و از مخاط و عضله تشکیل شده است. حرکات مری باعث می شود که غذا از آن عبور کند و وارد معده شود.
در انتهای مری که به معده وصل میشود یک اسفنگتر حلقوی وجود دارد که به آن اسفنگتر تحتانی مری گفته می شود. کار این اسفنگتر این است که وقتی غذا وارد معده می شود از بازگشت آن به مری جلوگیری کند تا غذا درون معده با اسید مخلوط و هضم شود. بنابراین بعد از عبور غذا از آن، این اسفنگتر سفت می شود و راه برگشت غذا را می بندد.
به دلایل مختلف ممکن است این مکانیسم دچار اختلال شود و این اسفنگتر شل شود و محتویات معده به درون مری برگردد. محتویات معده اسیدی می باشد و باعث ایجاد علایم رفلاکس و همچنین صدمه به مری می شود.
شل شدن اسفنگتر تحتانی مری به صورت گه گاهی در همه افراد اتفاق می افتد و معمولا این مساله به دنبال غذا خوردن رخ می دهد ولی علایم چندانی ایجاد نمی کند. در افراد دچار بیماری رفلاکس شدت این مساله بیشتر است و همراه با علایم و همچنین صدمه به مری می باشد. این افراد در زمان خواب نیز ممکن است دچار برگشت اسید معده شوند.
علایم رفلاکس شامل موارد زیر است:
- احساس سوزش سر دل
- احساس برگشت محتویات معده به مری یا داخل دهان
- درد معده
- درد قفسه سینه
- سختی در بلع یا بلع دردناک
- التهاب گلو و گرفتگی صدا
- سرفه مداوم
- احساس توده در گلو
عوامل خطر بیماری رفلاکس
یک سری عوامل وجود دارند که شانس ابتلا به رفلاکس را در فرد افزایش می دهند. این عوامل شامل موارد زیر می باشد:
- فتق هیاتال:
مری برای رسیدن به معده از یک عضله بزرگ و پهن به اسم دیافراگم می گذرد. در برخی افراد قسمتی از معده بالاتر از دیافراگم قرار می گیرد که به آن فتق هیاتال گفته می شود که به شدت ریسک ابتلا به رفلاکس را زیاد می کند.
- چاقی:
افرادی که اضافه وزن و چاقی دارند ریسک ابتلا به رفلاکس بالاتری نیز دارند. علت این مساله دقیقا مشخص نیست اما ممکن است به خاطر افزایش فشار شکم به علت چاقی باشد.
- حاملگی:
زنان در زمان حاملگی ممکن است دچار رفلاکس شوند. این مساله اغلب بعد از حاملگی از بین می رود و احتمال بروز عوارض آن کم است.
- داروها و سبک زندگی:
برخی غذاها مانند غذاهای چرب، شکلات، فلفل، قهوه، الکل و سیگار باعث افزایش رفلاکس می شوند. برخی داروها هم ممکن است ریسک رفلاکس را افزایش دهند.
در برخی موارد بیماری رفلاکس جهت ارزیابی نیاز به انجام آندوسکوپی دارد. در مطلبی جداگانه کاربردهای مختلف آندوسکوپی مورد بررسی قرار گرفته است.
